به رابطه ي صميمي و داوطلبانه ، در بين افرادي كه داراي علاقه و فرهنگ مشترك هستند ، دوستي گفته ميشود.
جايگاه دوستي
دوست و دوست يابي جايگاه ويژهاي دارد تا جايي كه قرآن و احاديث ، آيات و روايت زيادي ميتوان يافت كه بر اهميت دوست و دوست يابي تاكيد ميكنند.
* توجه به دوستي و انتخاب دوست در سرنوشت انسان ، تاثير زيادي دارد.
* قرآن كريم در تعريف روز قيامت آيندهي تلخ كساني را بيان ميكند كه اي كاش دوستان خوبي انتخاب ميكردند تا باعث هدايت آنها ميشد نه باعث بدبختيشان.
* امام رضا ( ع ) ميفرمايند : « هر كه با نادان دوست باشد هميشه در عذب است ».
* حضرت علي ( ع ) ميفرمايند : « هر دوستيی كه به خاطر غير خدا باشد ، گمراهي است و تكيه بر آن نا ممكن .
* امام رضا ( ع ) ميفرمايند : « هر كس در راه خداي متعال ، دوستي را انتخاب كند خانه هاي در بهشت انتخاب كرده است ».
آداب دوستي
* يكي از آداب دوستي كه به پايدار ماندن آن نيز كمك ميكند ، سلام كردن است.
* هيچ دري بدون كليد باز نميشود ، كليد دوستي سلام كردن است.
* سلام كردن و دست دادن از سوي هر كس كهباشد دليل بر علاقه و به وجود آوردن شرايط مناسب براي دوستي و رابطه است.
* گفته هاي بزرگان به ما ميآموزد كه با دوستان مومن با حالتي شاد برخورد كنيم هر چند غمي در دل داشته باشيم.
* برخورد خوب ، در فرد مقابل شادي و اميدواري به وجود مياورد ، در نتيجه به ايجاد جامعه ي سالم كمك ميكند.
* كساني كه شادي ديگران را به هم ميزنند نه تنها در بين دوستان بلكه ، پيش خداي متعال جايگاهي ندارند و خداوند با آنان با خشم برخورد ميكند.
* تشكر و قدر داني از محبت و زحمت هاي افراد ، يكي از آداب دوستي است كه به تحكيم دوستي كمك ميكند.
* يكي از آداب دوستي و ابراز محبت به دوست ، هديه دادن به وي است ، هديه دادن كينه ها را از بين ميبرد و موجب ميشود كه ما به راحتي اشتباهات و خطاهاي دوستان را ببخشيم.
* يكي از امانت هاي معنوي دوست ، پايبندي به عهد و پيمان است ، قرآن نيز وفاداري به پيمان را امري شايسته ميشمارد و پيمان شكنان را سخت نكوهش ميكند.
* صله ي رحم نيز از آداب دوستي است ، دوست بايد پيوسته از دوست خود خبر داشته باشد.
امام رضا ( ع ) در اين باره مي فرمايند : « صلهي رحم كنيد اگر چه با جرعهي آب باشد ».
موانع دوستي
دروغگويي
يكي از چيزهايي كه در دوستي افراد خلل ايجاد ميكند دروغگويي است ، با داشتن اين ويژگي افراد نميتوانند به هم اعتماد كنند.
انتقادهاي بي جا
* انتقادهاي بي جا و بي مورد از دوست ايجاد فاصله بين دوستان ميشود.
* البته انتقاد سازنده راه را براي رشد و پيشرفت هموار ميكند ، هم چنين به افراد كمك ميكند در جهت اصلاح خود قدم بردارند.
* بهتر است انسان در خلوت خودش رفتارهاي خود را مرور كند و سعي كند اشتباهاتش را اصلاح كند.
* حضرت علي ( ع ) در اين زمينه ميفرمايند : « از خود حساب بكشيد قبل از آن كه از شما حساب بكشند و خود را به خاطر لغزشهايتان توبيخ كنيد قبل از اين كه از سوي ديگران توبيخ شويد ».
بدبيني
* افراد مبتلا به بدبيني از اضطراب و افسردگي بالايي رنج مي برند بنابراين كنار آمدن با چنين شخصبت هايي بسيار سخت است.
* فرد بدبين با ديدي منفي و ذهني تاريك رويدادها را تفسير ميكند و همواره احتمالات منفي را واقعي و احتمالات مثبت را دور از ذهن ميداند و به بدترين بخش زندگي خود نگاه ميكند.
* بدبيني مانع روابط صميمانه ميشود.
كينه جويي
كينه جويي و انتقام نه تنها باعث دوري دوستان از انسان ميشود بلكه سلامت رواني افراد را هم به خطر مياندازد.
حسادت
كسي كه به اين بيماري گرفتار است هميشه به فكر ضربه زدن به شخصي است كه حسادت او را در دل دارد. چنين شخصي اعتماد به نفس پاييني دارد و نميتواند موفقيت شخص ديگري را ببيند حتي اگر آن شخص دوست صميمي او باشد.
* حسادت باعث ميشود دوستان و آشنايان از اطراف فرد پراكنده شوند و فرد تنها بماند.
* رفتار ظالمانهي قابيل در كشتن برادرش هابيل و رفتار نا درست فرزندان حضرت يعقوب ( ع ) در به چاره انديشي حضرت يوسف ( ع ) رفتارهايي هستند كه از حسادت ناشي شده اند.
قضاوت هاي غير منطقي
* خدا تنها قاضي است كه قضاوتش بي عيب و نقص است پس در قضاوتهاي خود تامل كنيد.
* گاهي اوقات افراد در اولين برخوردشان ، دربارهي رفتار و نحوه ي پوشش ديگران نا درست قضاوت ميكنند كه اين قضاوت هاي اشتباه ، فرصت آشنايي با يك دوست خوب را از انسان مي گيرند.
* بر چسب زدن به ديگران فرصت شناخت شخصيت واقعيافراد را از ما ميگيرد.
* از برچسب زدن به افراد قبل از شناخت آنها بپرهيزيد تا در دام قضاوتهاي نا درست نيفتيد.
* حضرت علي ( ع ) در اين باره ميفرمايند : « گمان را ملاك قضاوت و عدالت قرار ندهيد ».
حريم دوستي
* دوستي حريمي دارد كه دو طرف بايد به آن آشنايي داشته باشند كه عدم آشنايي به آن ضررهاي زيادي به افراد ميرساند.
* امام صادق ( ع ) در اين باره ميفرمانيد : « دوستي حد و مرز دارد و كسي كه اين حدود را رعايت نكن او را به دوستي نسبت ندهيد ».
* رعايت حريم دوستي به ثابت ماندن آن كمك ميكند.
* يكي از حدود دوستي اين است كه فرد ، عيب دوستش را عيب خود و خوبي او را خوبي خودش بداند و در برابر مشكل و يا عيب او بي تفاوت نباشد.
* به محض دوستي ، نبايد همهي رازهاي خود را به دوست گفت. در اين زمينه حضرت علي ( ع ) ميفرمايند :
« در دوستي با دوستت ميانه رو باش و همه ي رازهايت را به او نگو چون ممكن است روزي دشمن تو شود و در دشمني با دشمنت اعتدال داشته باش چون ممكن است روزي دوست تو شود ».
آثار دوستي
* دوست و دوستان قدرت تحمل آدمي را در برابر مشكلات بالا مي برند و انسان را از حالت تنهايي در ميآورند.
*رفتار دوستان در برابر كلام و رفتار ما موجب ميشود كه ما خودمان را بهتر بشناسيم.
* انسان با انتخاب يك دوست در واقع دست به سرمايه گذاري ميزند كه دوستان سرمايه هاي ثابت آن هستند.
